مجمع کاردینال ها فیلمی که کلیسا نمی خواست دیده شود!

فیلم مجمع کاردینال‌ها به کارگردانی ادوارد برگر که دو سال پیش با نسخه بازسازی فیلم در جبهه غرب خبری نیست (۲۰۲۲) که جوایز متعدد از جمله اسکار بهترین فیلم بلند بین‌المللی و جوایز بفتای بهترین کارگردانی و بهترین فیلمنامه اقتباسی را از آن خود کرده بود. فیلم مجمع کاردینال‌ها که براساس رمان سال ۲۰۱۶ رابرت هریس به همین نام ساخته شده است در گیشه جهانی به فروشی بیش از ۴۶ میلیون دلار دست یافت. هیات ملی بازبینی فیلم آمریکا و انستیتو فیلم آمریکا، مجمع کاردینال‌ها را به عنوان یکی از برترین فیلم‌های سال ۲۰۲۴ انتخاب کرده‌اند. این فیلم در جوایز گلدن گلوب هم در شش رشته نامزد شده است؛ شامل بهترین فیلم درام، کارگردانی، فیلمنامه، بازیگر مرد اصلی (ریف فاینز)، بازیگر زن مکمل (ایزابلا روسلینی) و بهترین موسیقی متن.
فیلم با بودجه 20 میلیون دلاری خود در گیشه حدود 98 میلیون دلار فروخت و پروژه موفقی به شمار آمد. این فیلم مثل اکثر آثار موفق تاریخ سینما از پارامتر قوی چند تهیه کنندگی (با 5 تهیه کننده به سرپرستی تسا روس) را در پرونده خود دارد.
داستان فیلم

داستان فیلم، در قابهای شاهانه تصاویر کارگردان پشت دیوارهای در مرزهای محصور و نفس‌گیر واتیکان می‌گذرد. فیلم با مرگ پاپ آغاز می شود و رفته رفته کاردینال‌ها از سراسر جهان با تشکیل مجمع سری در معرض انتخاب جانشین وی قرار میگیرند. کاردینالهای مقدس و مردانی به شدت قدرتمند که گرد هم آمده‌اند تا تصمیمی سرنوشت‌ساز بگیرند و پاپ بعدی یعنی رهبر کاتولیکهای جهان و فرمانروای واتیکان و اسقف بزرگ رم را انتخاب کنند.

یکی از موتیف های سینمای ایدئولوژیک غرب و به ویژه هالیوود، برخورد با کلیسا و تخریب وجهه آن و شرور و خبیث یا در نهایت بی خاصیت نشان دادن آن بوده و هست.
آثار متعددی درباره قضیه انتخاب پاپ ساخته شده که این مقدس ترین عنصر کاتولیسم مانند همین فیلم "مجمع کاردینال ها" را به فضاحت کشیده اند، مانند "فرشتگان و شیاطین" (ران هاوارد-2009) و "دو پاپ "(رناندو میرلس- 2019)
و همچنین در طول سالهای متمادی، آثار سینمایی بسیار زیادی درباره انحرافات و ظلم ها و بی عدالتی های کلیسا ساخته شده، از فیلم هایی مانند "جوردانو برونو" (جولیانو مونتالدو- 1973) و "اشباح گویا" (میلوش فورمن-2006) تا "شک" (جان پاتریک شانلی-2008) و "فیلومنا" (استیون فریرز-2013) و تا همین انیمیشن "خاطرات یک حلزون" (آدام الیوت) که امسال برنده جایزه اول جشنواره لندن گردید...
پاپ های شکاک و جاه طلب
در فیلم "مجمع کاردینال ها" هم اولا مشخص می شود که پاپ قبلی، حتی نسبت به کلیسا دچار شک و تردید بوده! همچنانکه توماس لارنس (رالف فاینس) به عنوان کاردینال اعظم برگزار کننده مراسم انتخاب پاپ جدید هم اذعان می کند که نسبت به کلیسا دچار شک و تردید است!
به جز این، تقریبا همه نامزدهای مقام پاپ جدید، دچار مشکلات و معضلات اخلاقی و رفتاری و فکری هستند؛
از کاردینال تریمبلی (جان لیتگو) گرفته که پاپ فقید او را به دلیل تقلب و رشوه دادن به کاردینال ها برای رای دادن در مراسم انتخاب پاپ جدید، اخراج کرد تا کاردینال ادیمی سیاه پوست آفریقایی که یک رسوایی 30 ساله و یک فرزند نامشروع پشت سرش قرار دارد تا کاردینال تدسکو که نژادپرست است و حتی تا کاردینال بلینی (استنلی توچی) که علیرغم خوش نامی اما برخی مواقع رگ جاه طلبی اش بالا زده و برای به قدرت نرسیدن تدسکو، حاضر می شود هرکاری انجام دهد!!
اگر کشیش فیلم "خانه سکوت" (گئورک ویلهلم پابست-1953) به دلیل بی فایدگی اتاق های ایزوله کلیسا برای به خود آمدن و بازگشت افراد گناهکار، قصد ترک کلیسا و ردای کشیشی را داشت، در اینجا توماس لارنس به دلیل دیدن آن همه پلشتی و شرارت در بالاترین رده های کلیسای کاتولیک نسبت به همه چیز و همه کس شک کرده!
حتی برخلاف اغلب آثار اخیر هالیوود که مثلا کاراکتر جیمزباند هم به زن تبدیل گردیده و پری افسانه ای داستان پینوکیو، یک زن سیاهپوست نمایانده شده، در فیلم "مجمع کاردینال ها"، حضور زنان چندان نمایی ندارد و اغلب در حال خدمتکاری و سرویس دادن به کاردینال ها دیده می شوند.
حتی حضور ایزابلا روسلینی در نقش خواهر اگنس نیز افاقه ای نکرده و او تنها در یک صحنه است که در میان کاردینال ها حضور پیدا کرده و اظهار عقیده می نماید!!
اما در این میان یک کاردینال دیگر هم به نام "بنیتیز" وجود دارد که گویا اصلا دعوت نشده و اساسا واتیکان از حضور چنین کاردینالی که مکزیکی است و زمانی در آفریقا بوده و زمانی هم در بغداد و کابل، اطلاعی ندارد! ولی کاردینال بنیتیز از شخص پاپ فقید نامه ای دارد و پاپ از وجود و حضورش کاملا مطلع بوده و خود پاپ اصرار داشته که فعالیتش پنهان باشد!

کاردینال بنیتیز اگرچه در دور نخست رای گیری، فقط یک رای بدست آورد اما در دورهای بعدی، آراء او بیشتر و بیشتر شد تا اینکه در آستانه دور نهایی در مقابل نژادپرستی تدسکو ایستاد و سخنرانی جذابی انجام داد که با توجه به رسوا شدن تریمبلی و ادیمی باعث جلب آرای بسیاری به او گشت و از تدسکو هم بالاتر زد و به عنوان پاپ جدید انتخاب گردید!
این کل ماجراهایی است که تا دقیقه 105 فیلم اتفاق افتاد که موردی برای نامزدی اسکار (طبق قوانین جدید آکادمی) ندارد، اما در این زمان، در واقع موضوعی برملا شده که می تواند فیلم را با توجه به قواعد جدید آکادمی علوم و هنرهای سینمایی آمریکا تا بالاترین رده های فصل جوایز و اسکار پرتاب کند.

یک اتفاق باورنکردنی در وانیکان

در این زمان گزارشی به کاردینال لارنس می رسد تا به سراغ پاپ جدید رفته و از زبان خودش بشنود که در واقع او یک ترنس یا فرد تراجنسیتی است!
کاردینال بنیتیز اقرار می کند که رحم و تخمدان دارد و حتی کروموزوم هایش زنانه است! و اگرچه می خواسته عمل هیسترکتومی لاپاراسکوپی انجام داده و رحم و تخمدانش را دربیاورد ولی ترجیح داده به همین صورت دو جنسی یا تراجنسیتی باقی بماند!!
نکته جالب اینکه بنیتیز اظهار می دارد در این حالت دو جنسی، شاید بتواند بهتر مفید واقع شود و به صحبت های لارنس اشاره کرده که جایی از زیست در عدم قطعیت صحبت نموده و تراجنسیتی خودش را به همان عدم قطعیت ربط می دهد!!
حالا تصور کنید چهره لارنس را پس از دیدن آن همه موارد عجیب و غریب از کاردینال های ناشایستی که قرار بود به بالاترین جایگاه مسیحیت کاتولیک تکیه بزنند و حالا این یک مورد دیگر از تمامی آنها عجیب و غریب تر شده!
البته این ترنس جلوه کردن ناگهانی کاردینال بنیتیز، بدون زمینه سازی دراماتیک، بیشتر به یک وصله ناچسب به داستان شبیه است و به احتمال زیاد از دستپخت های سفارش دهنده ها محسوب می گردد. شاید به دلیل عملیات تروریستی حین انجام مراسم انتخاب پاپ جدید، به خصوص انفجار انتحاری که باعث فروریختن بخشی از شیشه ها و سقف محل حضور کاردینال ها گردید، ارتباط بنیتیز که به گونه ای اسرارآمیز از افغانستان و کابل آمده و وجوه پنهان بسیاری دارد، با تروریست ها یا دست داشتنش در آن انفجارات تروریستی، بیشتر به لحاظ دراماتیک، توجیه سینمایی داشت تا اینکه ناگهان تراجنسیتی معرفی گردید!

به هر حال ادوارد برگر که برای فیلم دوسال قبلش یعنی "در جبهه غرب خبری نیست"، جایزه اسکار گرفت، این بار یک گام به عقب برداشته و از یک فیلم بازسازی شده (بهتر از نسخه اصلی) ولی خوش ساخت پیشینش، به اثری سفارشی و جویای اسکار رسیده است!
برگر برای تکرار موفقیتش حتی از آهنگساز اسکار گرفته همان فیلم یعنی فولکر برتلمن نیز استفاده کرده که از قضا پرده نخست موسیقی اش، با همان ضربات کشیده تکرار شونده، بازسازی ملایم تر شروع موسیقی فیلم "درجبهه غرب خبری نیست" به گوش می رسد.
به جز این، برخی شخصیت ها و دیالوگ هایشان به خصوص تدسکو، خیلی کلیشه ای و شعاری به نظر می آیند، حتی بنیتیز هم بیش از حد و به گونه ای بیانیه وار، نرم و ملایم توی ذوق زننده است به طوری که تابلو وار، هیچکدام از شرارت ها و خباثت های دیگر کاردینال های طالب مقام پاپی را نداشته و بسیار آزاده و اندیشمند و با ویژگی های پدرگونه ای یک پاپ به نظر می رسد! (اگر چه در واقع یک مادر است!!)
 

 

تولید فیلم مجمع کاردینال‌ها از کجا شروع شد؟

خبر تولید فیلم مجمع کاردینال‌ها با این بازیگران اصلی و به کارگردانی ادوارد برگر در ماه مه ۲۰۲۲ اعلام شد. تولید از ماه ژانویه ۲۰۲۳ در شهر روم آغاز شد و در استودیو مشهور چینه‌چیتا هم صورت گرفت تا این‌که در ماه مارس به پایان رسید. طراحان صحنه فیلم با نهایت دقت کلیسای سیستین را بازآفرینی کردند ولی در خصوص ساخت ساختمان قدیسه مرثا در کنار کلیسای سن پیترو از آزادی عمل هنری بهره بردند. آن‌ها این لوکیشن از فیلم را بیش‌تر شبیه زندان ساختند تا تنش دراماتیک فیلم را بالا ببرند چون احساس می‌کردند که نسخه واقعی بیش‌تر ملال‌آور بود.